Monitoring ichtiofauny wód śródlądowych
Prowadzenie monitoringu ichtiofauny wód śródlądowych jest jednym z podstawowych elementów prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej. Rzetelne określenie stanu i jakości zasobów ryb jest niezbędne w celu określenia optymalnej dla danej wody formy zagospodarowania. Wiedza uzyskana z tego typu połowów umożliwia podjęcie działań korygujących niekorzystne tendencje zachodzące w strukturze gatunkowej ryb Ponadto obowiązek ich przeprowadzania wynika z obowiązujących przepisów prawnych. Metodyka prowadzenia monitoringu różni się w zależności od rodzaju wody na którym ma zostać przeprowadzony.
W wodach płynących wykorzystuje się profesjonalne narzędzia elektryczne przystosowane do połowu ryb. Wszystkie złowione ryby (oprócz gatunków inwazyjnych) po zebraniu pomiarów trafiają z powrotem do wody. Metoda elektropołowu uznawana jest za jedną z najbezpieczniejszych dla ryb.
W wodach stojących stosuje się przede wszystkim różnego rodzaju sieci stawne, które rozstawia się w wodzie na określony czas. Od wielu lat pracownicy Okręgu w inwentaryzacji wód stojących posługują się zaakceptowaną przez Radę Naukową Zarządu Głównego PZW metodą panelową. Polega ona na rozstawieniu zestawu sieci o różnej długości boku oczka, dzięki czemu zmniejszona zostaje selektywność i możliwy jest bardzo przekrojowy połów. Ryby pozyskane z sieci nie nadają się do ponownego wpuszczenia do środowiska wodnego. Po odłowie są one rozdawane członkom Kół PZW opiekujących się daną wodą, którzy brali udział w inwentaryzacji. Jako uzupełnienie połowu panelami wód stojących wykorzystuje się również elektropołowy. Analizując dane zebrane podczas odłowów inwentaryzacyjnych można określić w których wodach zagęszczenie ryb jest najwyższe, które gatunki dominują, jaki jest stosunek ilościowy ryb drapieżnych do ryb spokojnego żeru. Najwyższym zagęszczeniem ryb charakteryzują się wody silnie zeutrofizowane, żyzne, o bardzo niskiej przejrzystości wody, takie jak zbiorniki zaporowe, niezależnie od ich wielkości (Zegrzyński, Łoje, Niewiadoma, Osieczek), jeziora typu leszczowego lub linowo - szczupakowego (Plebanka, Świesz, Brzeźno, Lucieńskie). Dominują w nich generalnie gatunki karpiowate. Z kolei w jeziorach typu sielawowego – głębokichz przejrzystą wodą (Nożyce, Grom, Narty, Głęboczek), których wydajność połowowa jest zdecydowanie niższa, najliczniej występującymi rybami są okoń, płoć i lin. Niepokojącym zjawiskiem zaobserwowanym podczas odłowów jest bardzo wysoki udział karasia srebrzystego w ogólnej biomasie ryb. Gatunek ten występuje niestety w bardzo wielu zbiornikach, a jako obcy inwazyjny powinien być bezwzględnie usuwany z wody. Dotychczasowe wyniki odłowów zostały zebrane w załączonej tabeli, która oprócz rzetelnego obrazu stanu zasobów ryb w poszczególnych wodach może okazać się pomocna przy planowaniu wyjazdów wędkarskich nad dany akwen, bądź też w celu połowu określonych gatunków ryb.
LP |
Nazwa zbiornika |
Powierzchnia (ha) |
Typ wody (stopień eutrofizacji) |
Wydajność |
% udział drapieżników |
Ilość gatunków |
Domin. Gatunki wagowo |
Domin. Gatunki w szt. |
||
Kg/ sieć |
Szt./ sieć |
Bez okonia |
Z okoniem |
|||||||
1 |
Nożyce |
55,0 |
Sielawowe |
2,7 |
7,5 |
22,0 |
67,0 |
9 (bez prądu) |
Okoń, lin, szczupak |
Okoń, leszcz, płoć |
2 |
Grom |
216,2 |
Sielawowe |
3,6 |
21,2 |
15,0 |
47,4 |
9 |
Okoń, szczupak, płoć, lin |
Okoń, płoć, krąp |
3 |
Sasek Wielki |
901,5 |
Sielawowe |
2,6 |
15 |
30,0 |
59,0 |
10 (bez prądu) |
Szczupak, okoń, płoć |
Okoń, płoć, leszcz |
4 |
Narty |
217,2 |
Sielawowe |
1,4 |
9,4 |
16,0 |
40,0 |
5 |
Lin, okoń |
Okoń, lin, płoć |
5 |
Karaśnia |
46,0 |
Leszczowe przechodzące w linowo-szczupakowe (umiarkowanie) |
1,2 |
14,9 |
20,0 |
35,0 |
9 |
Leszcz, sandacz, okoń |
Leszcz, krąp, okoń |
6 |
Ługowiska |
67,2 |
Leszczowe (umiarkowanie) |
2,8 |
15,9 |
11,0 |
37,0 |
13 |
Okoń, krąp, leszcz, szczupak |
Okoń, krąp, płoć |
7 |
Wikaryjskie |
71,3 |
Leszczowe |
1,9 |
10,9 |
13,0 |
43 |
11 (bez prądu) |
Leszcz, okoń, szczupak |
Okoń, leszcz, płoć |
8 |
Zdworskie |
355,3 |
Sandaczowy (silnie) |
2,1 |
13,6 |
45,5 |
56,8 |
14 |
Sandacz, leszcz, okoń |
Leszcz, płoć, okoń |
9 |
Świesz |
18,9 |
Linowo – szczupakowe przechodzące w karasiowe |
5,2 |
33,3 |
11,0 |
21 |
11 (bez prądu) |
Karaś srebrzysty, płoć, okoń |
Płoć, Okoń, karaś srebrzysty |
10 |
Machniacz |
12,0 |
Linowo-szczupakowe |
0,5 |
3,2 |
15,0 |
15 |
9 |
Leszcz, lin, karaś |
Leszcz, płoć, okoń |
11 |
Lubiechowo |
15,0 |
linowo-szczupakowe |
1,5 |
11,5 |
17,0 |
35,9 |
10 |
Karaś pospolity, lin, okoń |
Karaś pospolity, okoń, lin |
12 |
Telążna |
29,69 |
linowo-szczupakowe |
0,7 |
3,9 |
29,7 |
36 |
9 |
Lin, szczupak, wzdręga, karaś pospolity |
Wzdręga, okoń, lin |
13 |
Brajniki |
211,0 |
Linowo – szczupakowe |
2,3 |
32,0 |
21,0 |
40 |
15 |
Okoń, sandacz, karaś srebrzysty |
Płoć, okoń, ukleja |
14 |
Zegrzyńskie |
3852,0 |
Duży zbiornik zaporowy |
10,3 |
57 |
3,9 |
15,4 |
14 (bez prądu) |
Płoć, leszcz, okoń, krąp |
Płoć, okoń, leszcz, krąp |
15 |
Osieczek |
6,5 |
Mały zbiornik zaporowy |
12,0 |
34,9 |
11,5 |
18,2 |
13 (bez prądu) |
Leszcz, tołpyga, karp |
Płoć, leszcz |
16 |
Niewiadoma |
42,0 |
Mały zbiornik zaporowy (młody) |
18,7 |
68,9 |
14,2 |
16,6 |
14 |
Karaś srebrzysty, lin, płoć |
Płoć, karaś srebrzysty, sandacz |
17 |
Łacha |
7,0 |
Starorzecze |
9,0 |
24,4 |
11,0 |
17,2 |
19 |
Leszcz, płoć, sum |
Płoć, leszcz, okoń |
18 |
Góra |
12,4 |
Starorzecze |
6,5 |
42,14 |
15,0 |
23,7 |
13 (bez prądu) |
Karp, lin, leszcz |
Płoć, leszcz, krąp |
19 |
Maków Maz. |
20,0 |
Stawowy |
4,4 |
14,7 |
49,0 |
55 |
18 |
Sandacz, krąp, karp, leszcz |
Krąp, sandacz, okoń |
20 |
Glinianki Sznajdra |
1,4 |
Glinianka |
4,3 |
29,5 |
5,0 |
9,7 |
10 |
Lin, płoć, karp |
Płoć, okoń, lin |
21. |
Małszewskie |
261,0 |
Leszczowe |
3,9 |
20,3 |
5,0 |
41,0 |
9 |
Okoń, płoć, leszcz |
Okoń, płoć, leszcz |
22. |
Plebanka |
42,0 |
Linowo - szczupakowe |
21,7 |
54,5 |
6,7 |
7,4 |
10 (bez prądu) |
Karaś pospolity |
Karaś pospolity |
23. |
Brzeźno |
16,0 |
Linowo - szczupakowe |
12,9 |
36,0 |
6,7 |
17,3 |
7 (bez prądu) |
Lin, karaś srebrzysty, karaś pospolity |
Okoń, lin, karaś srebrzysty |
24. |
Lucieńskie |
203,2 |
Leszczowe |
5,8 |
22,8 |
3,0 |
32,0 |
13 |
Okoń, leszcz, płoć |
Okoń, płoć, leszcz |
25. |
Soczewka |
46,2 |
Mały zbiornik zaporowy |
4,4 |
26,1 |
21,0 |
25,0 |
11 |
Krąp, płoć, boleń, leszcz |
Krąp, płoć, leszcz |
26. |
Burdąg |
43,0 |
Linowo – szczupakowe |
4,2 |
34,7 |
2,0 |
11,0 |
10 (bez prądu) |
Leszcz, karaś srebrzysty, lin |
Ukleja, leszcz, karaś srebrzysty |
27. |
Pomocnia |
9,0 |
Linowo - szczupakowe |
6,8 |
32,0 |
11,0 |
39,0 |
13 |
Karaś srebrzysty, okoń |
Okoń, krąp |
28. |
Ciechomickie |
47,0 |
Leszczowe |
3,1 |
8,1 |
30,0 |
33,0 |
9 |
Leszcz, sandacz, karp |
Leszcz, krąp, sandacz |
29. |
Górskie |
45,0 |
Leszczowe |
3,6 |
16,5 |
23,0 |
33,0 |
12 |
Leszcz, karp, szczupak |
Leszcz, okoń, płoć |
30. |
Głęboczek |
25,1 |
Sielawowe |
1,4 |
7,2 |
5,0 |
29,0 |
7 |
Płoć, lin, okoń |
Płoć, okoń, lin |
31. |
Konik |
35,9 |
Sandaczowe |
3,2 |
17,1 |
41,0 |
58,0 |
9 |
Sandacz, leszcz, okoń, szczupak |
Okoń, leszcz, wzdręga |
32. |
Wykrot |
49,2 |
Mały zbiornik zaporowy |
3,97 |
25,3 |
51,0 |
55,0 |
13 |
Sandacz, płoć, leszcz |
Płoć, leszcz |
33. |
Łoje |
6,0 |
Mały zbiornik zaporowy |
10,7 |
48,3 |
15,5 |
16,6 |
13 |
Płoć, karp, jaź |
Płoć, jaź |
34. |
Przytomne |
38,0 |
Linowo - szczupakowe |
4,6 |
18,8 |
13,0 |
48,0 |
11 |
Okoń, leszcz, lin |
Okoń, leszcz, płoć |