Monitoring ichtiofauny wód śródlądowych

      Prowadzenie monitoringu ichtiofauny wód śródlądowych jest jednym z podstawowych elementów prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej. Rzetelne określenie stanu i jakości zasobów ryb jest niezbędne w celu określenia optymalnej dla danej wody formy zagospodarowania. Wiedza uzyskana z tego typu połowów umożliwia  podjęcie działań korygujących niekorzystne tendencje zachodzące w strukturze gatunkowej ryb Ponadto obowiązek ich przeprowadzania wynika z obowiązujących przepisów prawnych. Metodyka prowadzenia monitoringu różni się w zależności od rodzaju wody na którym ma zostać przeprowadzony.

      W wodach płynących wykorzystuje się profesjonalne narzędzia elektryczne przystosowane do połowu ryb. Wszystkie złowione ryby (oprócz gatunków inwazyjnych) po zebraniu pomiarów trafiają z powrotem do wody. Metoda elektropołowu uznawana jest za jedną z najbezpieczniejszych dla ryb.

     W wodach stojących stosuje się przede wszystkim różnego rodzaju sieci stawne, które rozstawia się w wodzie na określony czas. Od wielu lat pracownicy Okręgu w inwentaryzacji wód stojących posługują się zaakceptowaną przez Radę Naukową Zarządu Głównego PZW metodą panelową. Polega ona na rozstawieniu zestawu sieci o różnej długości boku oczka, dzięki czemu zmniejszona zostaje selektywność i możliwy jest bardzo przekrojowy połów. Ryby pozyskane z sieci nie nadają się do ponownego wpuszczenia do środowiska wodnego. Po odłowie są one rozdawane członkom Kół PZW opiekujących się daną wodą, którzy brali udział w inwentaryzacji. Jako uzupełnienie połowu panelami wód stojących wykorzystuje się również elektropołowy.  Analizując dane zebrane podczas odłowów inwentaryzacyjnych można określić w których wodach zagęszczenie ryb jest najwyższe, które gatunki dominują, jaki jest stosunek ilościowy ryb drapieżnych do ryb spokojnego żeru. Najwyższym zagęszczeniem ryb charakteryzują się wody silnie zeutrofizowane, żyzne, o bardzo niskiej przejrzystości wody, takie jak zbiorniki zaporowe, niezależnie od ich wielkości (Zegrzyński, Łoje, Niewiadoma, Osieczek), jeziora typu leszczowego lub linowo - szczupakowego (Plebanka, Świesz, Brzeźno, Lucieńskie). Dominują w nich generalnie gatunki karpiowate. Z kolei w jeziorach typu sielawowego – głębokichz przejrzystą wodą (Nożyce, Grom, Narty, Głęboczek), których wydajność połowowa jest zdecydowanie niższa, najliczniej występującymi rybami są okoń, płoć i lin. Niepokojącym zjawiskiem zaobserwowanym podczas odłowów jest bardzo wysoki udział karasia srebrzystego w ogólnej biomasie ryb. Gatunek ten występuje niestety w bardzo wielu zbiornikach, a jako obcy inwazyjny powinien być bezwzględnie usuwany z wody. Dotychczasowe wyniki odłowów zostały zebrane w załączonej tabeli, która oprócz rzetelnego obrazu stanu zasobów ryb w poszczególnych wodach może okazać się pomocna przy planowaniu wyjazdów wędkarskich nad dany akwen, bądź też w celu połowu określonych gatunków ryb.

LP

Nazwa zbiornika

Powierzchnia (ha)

Typ wody

(stopień eutrofizacji)

Wydajność

% udział drapieżników

Ilość gatunków

Domin.

Gatunki

wagowo

Domin.

Gatunki

w szt.

Kg/

sieć

Szt./

sieć

Bez okonia

Z okoniem

 

1

Nożyce

55,0

Sielawowe

2,7

7,5

22,0

67,0

9

(bez prądu)

Okoń, lin, szczupak

Okoń, leszcz, płoć

2

Grom

216,2

Sielawowe

3,6

21,2

15,0

47,4

9

Okoń, szczupak, płoć, lin

Okoń, płoć, krąp

3

Sasek Wielki

901,5

Sielawowe

2,6

15

30,0

59,0

10

(bez prądu)

Szczupak, okoń, płoć

Okoń, płoć, leszcz

4

Narty

217,2

Sielawowe

1,4

9,4

16,0

40,0

5

Lin, okoń

Okoń, lin, płoć

5

Karaśnia

46,0

Leszczowe przechodzące w linowo-szczupakowe

(umiarkowanie)

1,2

14,9

20,0

35,0

9

Leszcz, sandacz, okoń

Leszcz, krąp, okoń

6

Ługowiska

67,2

Leszczowe

(umiarkowanie)

2,8

15,9

11,0

37,0

13

Okoń, krąp, leszcz, szczupak

Okoń, krąp, płoć

7

Wikaryjskie

71,3

Leszczowe

1,9

10,9

13,0

43

11

(bez prądu)

Leszcz, okoń, szczupak

Okoń, leszcz, płoć

8

Zdworskie

355,3

Sandaczowy

(silnie)

2,1

13,6

45,5

56,8

14

Sandacz, leszcz, okoń

Leszcz, płoć, okoń

9

Świesz

18,9

Linowo – szczupakowe przechodzące w karasiowe

5,2

33,3

11,0

21

11

(bez prądu)

Karaś srebrzysty, płoć, okoń

Płoć, Okoń, karaś srebrzysty

10

Machniacz

12,0

Linowo-szczupakowe

0,5

3,2

15,0

15

9

Leszcz, lin, karaś

Leszcz, płoć, okoń

11

Lubiechowo

15,0

linowo-szczupakowe

1,5

11,5

17,0

35,9

10

Karaś pospolity, lin, okoń

Karaś pospolity, okoń, lin

12

Telążna

29,69

linowo-szczupakowe

0,7

3,9

29,7

36

9

Lin, szczupak, wzdręga, karaś pospolity

Wzdręga, okoń, lin

13

Brajniki

211,0

Linowo – szczupakowe

2,3

32,0

21,0

40

15

Okoń, sandacz, karaś srebrzysty

Płoć, okoń, ukleja

14

Zegrzyńskie

3852,0

Duży zbiornik zaporowy

10,3

57

3,9

15,4

14

(bez prądu)

Płoć, leszcz, okoń, krąp

Płoć, okoń, leszcz, krąp

15

Osieczek

6,5

Mały zbiornik zaporowy

12,0

34,9

11,5

18,2

13

(bez prądu)

Leszcz, tołpyga, karp

Płoć, leszcz

16

Niewiadoma

42,0

Mały zbiornik zaporowy (młody)

18,7

68,9

14,2

16,6

14

Karaś srebrzysty, lin, płoć

Płoć, karaś srebrzysty, sandacz

17

Łacha

7,0

Starorzecze

9,0

24,4

11,0

17,2

19

Leszcz, płoć, sum

Płoć, leszcz, okoń

18

Góra

12,4

Starorzecze

6,5

42,14

15,0

23,7

13

(bez prądu)

Karp, lin, leszcz

Płoć, leszcz, krąp

19

Maków Maz.

20,0

Stawowy

4,4

14,7

49,0

55

18

Sandacz, krąp, karp, leszcz

Krąp, sandacz, okoń

20

Glinianki Sznajdra

1,4

Glinianka

4,3

29,5

5,0

9,7

10

Lin, płoć, karp

Płoć, okoń, lin

21.

Małszewskie

261,0

Leszczowe

3,9

20,3

5,0

41,0

9

Okoń, płoć, leszcz

Okoń, płoć, leszcz

22.

Plebanka

42,0

Linowo - szczupakowe

21,7

54,5

6,7

7,4

10

(bez prądu)

Karaś pospolity

Karaś pospolity

23.

Brzeźno

16,0

Linowo - szczupakowe

12,9

36,0

6,7

17,3

7

(bez prądu)

Lin, karaś srebrzysty, karaś pospolity

Okoń, lin, karaś srebrzysty

24.

Lucieńskie

203,2

Leszczowe

5,8

22,8

3,0

32,0

13

Okoń, leszcz, płoć

Okoń, płoć, leszcz

25.

Soczewka

46,2

Mały zbiornik zaporowy

4,4

26,1

21,0

25,0

11

Krąp, płoć, boleń, leszcz

Krąp, płoć, leszcz

26.

Burdąg

43,0

Linowo – szczupakowe

4,2

34,7

2,0

11,0

10

(bez prądu)

Leszcz, karaś srebrzysty, lin

Ukleja, leszcz, karaś srebrzysty

27.

Pomocnia

9,0

Linowo - szczupakowe

6,8

32,0

11,0

39,0

13

Karaś srebrzysty, okoń

Okoń, krąp

28.

Ciechomickie

47,0

Leszczowe

3,1

8,1

30,0

33,0

9

Leszcz, sandacz, karp

Leszcz, krąp, sandacz

29.

Górskie

45,0

Leszczowe

3,6

16,5

23,0

33,0

12

Leszcz, karp, szczupak

Leszcz, okoń, płoć

30.

Głęboczek

25,1

Sielawowe

1,4

7,2

5,0

29,0

7

Płoć, lin, okoń

Płoć, okoń, lin

31.

Konik

35,9

Sandaczowe

3,2

17,1

41,0

58,0

9

Sandacz, leszcz, okoń, szczupak

Okoń, leszcz, wzdręga

32.

Wykrot

49,2

Mały zbiornik zaporowy

3,97

25,3

51,0

55,0

13

Sandacz, płoć, leszcz

Płoć, leszcz

33.

Łoje

6,0

Mały zbiornik zaporowy

10,7

48,3

15,5

16,6

13

Płoć, karp, jaź

Płoć, jaź

34.

Przytomne

38,0

Linowo - szczupakowe

4,6

18,8

13,0

48,0

11

Okoń, leszcz, lin

Okoń, leszcz, płoć